Żywność ekologiczna to coraz bardziej popularny trend w codziennym żywieniu i zakupach. Niektóre produkty jedynie udają bycie EKO poprzez zielone etykiety na opakowaniach, jednak istnieją specjalne certyfikaty, które zobowiązują producentów do przestrzegania zasad związanych z procesem produkcyjnym ekologicznej żywności, a także oznaczenia, które pozwalają podjąć konsumentowi trafny wybór. Jak rozpoznać, które produkty są EKO? Czym różnią się od konwencjonalnych? Czy są od nich zdrowsze?
Na wstępie warto rozstrzygnąć ważną kwestię, dotyczącą oznaczania żywności ekologicznej. Popularnie występujące przedrostki to EKO, BIO, organiczny. Różnice w tym przypadku tkwią jedynie w nazewnictwie i mogą wynikać z popularności poszczególnych zwrotów w różnych językach europejskich. Oznacza to, że pojęcia są ze sobą tożsame i można stosować je wymiennie. Nie ma więc znaczenia, czy sięgniesz np. po mąkę organiczną zamiast BIO. Proces ich produkcji regulują bowiem te same przepisy prawne.
Ekologiczne rolnictwo opiera się przede wszystkim o wykorzystanie nawozów naturalnych, przy jednoczesnym wykluczeniu z użycia nawozów sztucznych i pestycydów. Rolnicy, którzy decydują się na produkcję ekologicznej żywności świadomie rezygnują m.in. z powszechnie stosowanych w rolnictwie konwencjonalnym nawozów azotowych, które mają negatywny wpływ na stan wód śródlądowych.
Podobnym ograniczeniom podlega żywność ekologiczna pochodzenia zwierzęcego. W tym przypadku szczególne znaczenie ma dobrostan zwierząt wynikający nie tylko z warunków chowu, ale m.in. ograniczenia stosowania antybiotyków. Dobry przykład stanowią jaja, które w wersji ekologicznej nie mogą pochodzić z chowu klatkowego. Aby przyznany został im certyfikat EKO, kury muszą mieć do dyspozycji także określonych rozmiarów grzędy. Warto zaznaczyć, że żywność ekologiczna podlega ścisłej kontroli na każdym etapie produkcji.
Aby chronić interesy konsumentów, żywność organiczną poddaje się certyfikacji. Aktualnie zajmują się tym Jednostki Certyfikujące, działające z upoważnienia i pod nadzorem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Certyfikat ma być więc najwyższą gwarancją, że żywność ekologiczna rzeczywiście spełnia wszelkie wymogi prawne w tym zakresie. Żywność organiczna może zostać rozpoznana po unijnym logo produkcji ekologicznej, obecnym na etykiecie (tzw. zielonym listku), z numerem identyfikującym jednostkę certyfikującą i oznaczeniem miejsca, w którym wyprodukowano składniki produktu końcowego. Euroliść można znaleźć również na produktach pochodzących spoza Unii, ale spełniających unijne wymagania prawne dla produktów BIO i certyfikowanych przez odpowiednie jednostki.
Celem certyfikowania żywności jako ekologicznej nie jest w istocie wskazywanie, że jest ona zdrowsza od konwencjonalnej. U podstaw takiej produkcji stoi jednak założenie, że żywność ekologiczna ma powstawać w sposób bardziej przyjazny dla środowiska i spełniać standardy produkcji zapisane w prawie. Dotyczą one m.in. stosowania nawozów (w przypadku roślin), czy antybiotyków (w przypadku zwierząt hodowlanych). Przestrzeganie rygorystycznych zasad przy produkcji EKO żywności przekłada się na jej wartości odżywcze, jednak ocena tego, czy warto kupować żywność ekologiczną zamiast produktów konwencjonalnych należy do konsumenta.
